Leesvaardigheid Examenklas

Leesvaardigheid

Zorg dat je een goed woordenboek bij je hebt, twee werkende pennen en twee geslepen potloden, een gum en een highlighter! 

Hoe pak je het aan?

Volg het stappenplan zoals je het geleerd hebt bij Nieuwsbegrip:

 

Voor het lezen:

1. Kijk naar de tekst en doe een voorspelling. Let op titel, kopjes, illustraties, vet, getallen

2. Met wat voor soort tekst heb je te maken? 

Tijdens het Lezen:

2. Highlight belangrijke woorden zoals  signaalwoorden en woorden die belangrijk zijn bij het begrijpen van de tekst. 

3. Denk tijdens het lezen aan: Wie, Wat, Waar, Waarom, Wanneer en Hoe, maak korte aantekeningen in schemavorm zoals je het hebt geleerd bij samenvatten

Na het Lezen:

4. Begrijp je alles?

5. Als je aan iemand in een paar zinnen moet vertellen waar de tekst over gaat, wat zeg je dan? Dat is in 1 zin samengevat de hoofdgedachte.

Check op onderstaande link het stappenplan van Nieuwsbegrip.

Stappenplan_Lezen_Niveau_A-B-C(aug10)
Word – 1,5 MB 250 downloads

Tekstdoelen  en tekstsoorten

Doelen:

1. informeren       

2. uiteenzetten

3. overtuigen

 

4. beschouwen

 

 

5. overhalen (=activeren)

6. amuseren

Wat betekent het?

1. De schrijver wil informatie geven

2. De schrijver wil iets uitleggen

3. De schrijver wil zijn mening geven en hoopt dat de lezer zijn mening deelt.

4. De schrijver wil dat de lezer nadenkt over iets, de schrijver geeft voor- en nadelen maar niet zijn mening

5. De schrijver wil jouw, de lezer iets laten doen

6. De schrijver hoopt dat je wat hij geschreven heeft hartstikke leuk vindt.

Voorbeelden van teksten

1. nieuwsbericht, verslag 

2. schoolboek, brochure

3. opinierend, betoog in krant of tijdschrift

4. achtergrond-artikel in tijdschrift

 

5. advertentie, pamflet, folder

 

6. boek van je literatuurlijst, roman, verhaal

Let op! Alle teksten geven informatie, het gaat om het hooddoel! (het belangrijkste doel)

C-D Overzicht signaalwoorden (3)
Word – 245,3 KB 250 downloads

Informeren en uiteenzetten: informatie geven (uitleggen)

De schrijver wil informatie geven. Let op, dit is bij examens vaak een krantenartikel, het gaat om een nieuwsbericht. De schrijver wil vooral nieuws brengen of iets goed uitleggen.

Wat is het verschil tussen informeren en uiteenzetten?

Dat is moeilijk te bepalen. Uiteenzetten is altijd informeren. Uiteenzetten is iets uitgebreider. Als je het niet zeker weet, schrijf dan 'informeren (uiteenzetten). Let op! Een stuk in een schoolboek heeft als hoofddoel 'uiteenzetten' want het hoofddoel is iets willen uitleggen.

Overtuigen (mening geven)

Let op!!! De kans is groot dat je op je examen te maken krijgt met een overtuigende tekst!

Bij een overtuigende tekst wil de schrijver zijn mening geven waarbij hij probeert de lezer hetzelfde te laten vinden. Dit soort teksten zijn vaak 'ingezonden stukken' in de krant of een tijdschrift. In de amigoe vind je ook vaak van dit soort stukken. Iemand vind iets, maakt zich heel erg boos bijvoorbeeld en stuurt dan een ingezonden stuk naar de krant. Andere mensen reageren daar dan op. 

Beschouwen (achtergrondinfomatie geven)

In een beschouwing wil de schrijver zich verdiepen in een onderwerp zonder zijn mening te geven. In de inleiding van de beschouwing legt de schrijver het 'probleem' uit.  In de kern laat hij verschillende kanten van het verhaal zien. en tot slot geeft hij een kleine samenvatting van wat hij heeft geschreven.

De schrijver geeft dus NIET zijn mening (of een piepklein beetje).  Een voorbeeld van zo'n beschouwing is een tekst waarin een schrijver uitlegt waarom de Amerikanen nog steeds troepen in Irak hebben. Dit is niet iets nieuws. De schijver geeft informatie met als doel uitleggen door diep uit te zoeken wat er is gebeurd en wat er gaande is. De schrijver zegt niet wat hij ervan vindt.

Overhalen

De schrijver wil jou iets laten doen. De schrijver wil dat jij iets gaat kopen (reclame) of de schrijver wil dat jij gaat vechten voor een goed doel door te demonstreren (pamflet). De schrijver wil dat jij komt op zijn/haar bakesale (affiche).

Als jij wordt overgehaald, dan lees je een tekst en ga je iets doen. 

Amuseren

De schrijver wil dat jij plezier beleeft aan zijn/haar werk. Een spannend/romantisch/gek/intrigerend verhaal, bijvoorbeeld. Het kan echt gebeurd zijn, maar dat is het meestal niet. Het gaat meestal om fictie.

Maak jouw eigen website met JouwWeb